***

                             Thùy cũng vô vi

                             Bất hại chúng sinh

                             Vô sở nhiễu não

                             Thị ứng Phạm Thiên.

                                   ***

                             Thường dĩ từ ai

                             Tịnh như Phật giáo

                             Tri túc tri chỉ

                             Thị độ sinh tử.

 

       Đức Phật nói kệ xong, những người đàn ông đi săn cũng vừa về đến. Các phụ nữ nghe giảng kinh nên không kịp đón chồng. Các ông này kinh ngạc trước việc bất thường, bỏ thú săn xuống chạy về xem có biến cố gì không. Đến nơi chỉ thấy các bà vợ mình đang chắp tay nghe Phật giảng dạy, họ liền nổi giận lớn tiếng mắng nhiếc, định hủy nhục Phật.

Các bà vợ vội nói với chồng mình:

    - “Đây là thần nhân, các ông đừng sinh ác ý”.

    Mọi người nghe nói ăn năn hối cải, quỳ xuống đảnh lễ Phật. Phật vì các ông mà giảng nói lại công đức của việc không sát sinh và tội báo của việc giết hại. Người đứng đầu gia tộc tỉnh ngộ liền quỳ xuống bạch Phật:

    - “Chúng con sinh trưởng nơi núi sâu, lấy việc săn bắn làm kế sinh nhai. Tội lỗi vì thế chồng chất rất nhiều. Xin Ngài dạy cho cách nào để tránh khỏi tai ương”.

    Bấy giờ đức Thế Tôn liền nói kệ:

 

                     Thực hành lòng nhân từ

                     Bác ái cứu chúng sinh

                     Có mười một lợi ích

                     Phước thường theo bên thân

                           ***

                     Một, khi ngủ an ổn

                     Hai, lúc thức yên vui

                     Ba, không mơ ác mộng

                     Bốn, chư thiên hộ trì.

                            ***

                     Năm, mọi người kính mến

                     Sáu, không bị gia hại

                     Bảy, không gặp đao binh

                     Tám, không gặp nạn nước.

                             ***

                     Chín, không gặp nạn lửa

                     Mười, sống được phước lợi

                     Sau hết, chết sinh thiên

                     Đó chính là mười một.

​

                                        Lý nhân hành từ

                                        Bác ái tế chúng                

                                        Hữu thập nhất dự

                                        Phúc thường tùy thân.

                                              ***

                                        Ngọa an giác an

                                        Bất kiến ác mộng

                                        Thiên hộ nhân (1) ái

                                        Bất độc bất binh.

                                             ***

                                        Thủy hỏa bất táng

                                        Sở tại đắc lợi

                                        Tử thăng Phạm Thiên

                                        Thị vi thập nhất. 

​

    Phật nói kệ xong, một trăm hai mươi hai người nam nữ lớn nhỏ đều hoan hỉ tin nhận, vâng giữ năm giới. Đức Phật nói với vua Bình Sa cho họ ruộng đất và hạt giống để làm ăn sinh sống. Từ đó, đạo từ bi phổ biến, trong nước yên bình.

​

                               **************************************

Thí dụ 20

   Thuở xưa có một nước lớn ở vùng biên cảnh Ấn Độ. Vua nước ấy tên là Hòa Mặc. Nhân dân trong nước chưa từng được pháp hóa vi diệu của Tam Bảo, chỉ biết thờ ngoại đạo Phạm Chí, nghe theo lời dụ hoặc của họ mà thường làm những việc tà ác, sát sinh tế tự quỷ thần.

   Lúc ấy mẹ vua lâm trọng bịnh nằm liệt trên giường. Vua đã cho vời rất nhiều danh y điều trị cho đến cầu phù chú nơi các đồng cốt, song trải qua nhiều tháng nhiều năm mà bệnh tình bà vẫn không thuyên giảm. Do đó, vua lại cho mời hai trăm vị Bà La Môn trong nước vào cung cúng dường, rồi hỏi:

   - “Thái hậu bệnh nặng đã lâu, không biết vì nguyên nhân gì? Các vị là những bậc trí tuệ, thông hiểu tướng pháp và thiên văn địa lý, vậy có thấy gì bất ổn xin nói cho trẩm biết”.

    Các Bà La Môn trả lời:

    - “Bệnh của thái hậu là do tinh tú sai loạn, âm dương bất hòa thôi”.

    Vua hỏi:

    - “Làm cách nào để giải trừ được?”.

    Các Bà La Môn thưa:

    - “Nên bày lễ cầu đảo núi non, nhật nguyệt, tinh tú nơi khoảng đất trống sạch sẽ ngoài thành, và giết một trăm súc vật đủ loại, với một đứa bé để cúng tế trời. Rồi vua tự mình dẫn mẹ đến chỗ đó lạy xin khỏi bệnh sống lâu, thì sau đó bệnh sẽ lành”.

    Vua nghe nói bèn chuẩn bị đúng như lơi dặn. Vua cho lùa người và trăm loài voi ngựa bò dê từ cửa thành phía đông đi ra chỗ tế tự giết để tế trời. Dọc đường tiếng than khóc, kêu la vang động đất trời!

    Đức Thế Tôn đại từ cứu độ tất cả chúng sinh, thương cho vua Hòa Mặc ngu si quá đáng. Sao lại vì muốn cứu một người mà làm ác giết mạng chúng sinh? Cho nên đức Phật và chúng đệ tử đi qua nước đó. Đức Phật gặp vua và các ông Bà La Môn nơi cửa thành phía đông đang lùa bầy súc vật và một đức trẻ than khóc đi đến. Vua và mọi người từ xa trông thấy Phật uy nghi rực rỡ, hào quang tỏa sáng như mặt trời mới mọc, như trăng sáng đêm rằm, đều khởi tâm kính mộ. Súc vật và đứa bé cũng khởi tâm mong được cứu thoát.

    Vua liền xuống xe đến trước Phật đảnh lễ rồi quỳ thẳng chắp tay chào hỏi đức Thế Tôn. Phật mời vua ngồi, rồi hỏi:      - “Ông định đi đâu?”.

    Vua vòng tay đáp:

    - “Thái hậu của nước lâm bệnh đã lâu, con cho mời lương y khắp nơi điều trị, cho đến mời đồng cốt chú thuật cũng không thuyên giảm. Nay con mang người và súc vật để tế cúng chư thiên, kỳ đảo tinh tú núi sông cầu cho mẹ con được hết bệnh, sống khỏe mạnh”.

    Đức phật bảo:

    - “Xin đại vương khéo lắng nghe lời này: Muốn được ăn lúa phải lo cày cấy, muốn được giàu có phải hành bố thí, muốn được sống thọ phải hành từ bi, muốn được trí tuệ phải chuyên học hỏi. Bốn việc này, tùy mình gieo nhân nào thì gặt quả nấy. Kẻ giàu sang thì không tham bữa ăn của nhà nghèo hèn. Chư thiên kia ở trong cung điện thất bảo, muốn ăn muốn mặc tự nhiên như ý, lẽ đâu lại bỏ vị ngon cam lộ mà dùng đồ máu thịt tanh hôi? Sự tế tự này là do lòng dâm loạn cho tà giáo là chánh đạo. Giết mạng sống mà cầu sống, thật trái với đạo lý quá xa! Giết bao nhiêu mạng để cứu một mạng thì làm sao có chuyện đó?”.

    Bấy giờ đức Thế Tôn liền nói kệ:

 

                     Dầu người sống trăm năm

                     Siêng phụng sự quỷ thần

                     Cúng tế bằng voi ngựa

                     Chẳng bằng một việc từ.

 

                          Nhược nhân thọ bách tuế

                          Cần sự thiên hạ thần

                          Tượng mã dụng tế tự

                          Bất như hành nhất từ.

​

​

    Lúc đức phật nói kệ hào quang rực chiếu khắp đất trời, chúng sinh trong tam đồ bát nạn đều hoan hỉ, được an ổn lợi ích. Vua Hòa Mặc nghe được diệu pháp lại thấy được hào quang nên vô cùng hoan hỉ, thấy đạo. Thái hậu nghe pháp xong, tinh thần phấn chấn vui vẻ, bệnh hoạn dứt hết. Còn hai trăm vị Bà La Môn thấy hào quang, lại nghe kệ dạy nên vô cùng hổ thẹn, ăn năn chừa đổi, xin làm đệ tử Phật. Đức Thế Tôn hứa khả, cho họ xuất gia làm Sa Môn.

    Vua và đại thần thỉnh Phật lưu lại nước đó một tháng để cúng dường, và đem chánh pháp ra trị nước. Nhờ đó nước nhà ngày càng hưng thạnh.

-----------------------------------------------------------------

Ghi Chú:

(1) ĐCTT ghi *,* bốn bản Tống, Nguyên, Minh và Thánh Ngữ ghi *, hợp nghĩa hơn.