Bút giả có duyên được biết Hòa thượng Thích Viên Thành lần đầu tiên khi về chùa Diệp Pháp tham dự và thuyết giảng cho Khóa Tu Mùa Đông vào ngày 27-29, tháng 11, năm 2015. Hòa thượng đã để lại ấn tượng sâu sắc cho bút giả trong lần gặp gỡ ban đầu này. Hòa Thượng luôn ân cần thăm hỏi, hoan hỷ và gần gũi với đại chúng, nhất là những Tăng Ni trẻ. Hòa thượng đã đối xử với bút giả rất tận tình và chu đáo với tư cách của một vị trụ trì.

​

   Bút giả tham dự và phụng sự Tăng Đoàn Hải Ngoại vì cảm ơn tri ngộ của Hòa Thượng Thích Viên Lý cũng như sự khích lệ của Hòa Thượng Thích Viên Thành. Trước đây, bút giả đã vài lần từ chối lời mời của Hòa Thượng Thích Viên Lý tham dự Tăng Đoàn Hải ngoại, vì chỉ muốn chuyên tâm vào việc giáo dục và hoằng Pháp mà không muốn vướng mắc chuyện hành chánh Giáo Hội. Lần thứ nhất từ chối lời mời của Hòa Thượng Viên Lý là trong Khóa Tu Xuất Gia Gieo Duyên ở Tu Viện Tây Thiên Canada, tháng 08 năm 2015. Lần thứ hai từ chối lời mời của Hòa Thượng là trong Khóa Tu Mùa Đông Chùa Diệu Pháp California, tháng 11 năm 2015.

​

   Hòa Thượng Viên Lý là một vị lãnh đạo Phật giáo rất có tâm và có tầm. Hòa Thượng rất trân trọng nhân tài và đã đối xử với bút giả vô cùng chân thành. Hòa thượng thuyết phục bút giả tham gia vào Tăng Đoàn để lo việc Hoằng Pháp và Giáo Dục Phật giáo, còn những việc khác để Hòa Thượng đảm đương. Hòa Thượng giải thích: "Tăng Đoàn Hải Ngoại là đoàn thể những người xuất gia sống trong tinh thần lục hòa, không phân biệt tông phái, giáo hội, pháp môn...., góp sức cùng nhau phụng sự Phật Pháp, phụng sự chúng sinh trong tinh thần tương kính, tương ái."

Ngày Đại Hội Khoáng Đại của Tăng Đoàn tại Chùa Điều Ngự năm 2016, bút giả được Hòa Thượng Viên Lý cùng đại chúng Tăng Đoàn đề cử vào chức danh Phó Chủ Tịch Hội Đồng Điều Hành. Bút giả đã đứng lên từ chối, song đại chúng đều nhất mực thỉnh mời. Lúc đó, Hòa Thượng Viên Thành đã bảo bút giả: "Xin Thượng Tọa nhận cho. Tôi già rồi không biết sống chết lúc nào mà còn dấn thân phụng sự cho Tăng Đoàn. Đại chúng đã yết-ma đồng thuận rồi, xin Thượng tọa đừng từ chối nữa." Câu nói này của Hòa Thượng làm bút giả không biết trả lời thế nào, chỉ im lặng nhận lời.

​

   Về sau, càng được gần gũi và làm việc chung với Hòa thượng Thích Viên Thành qua những sinh hoạt của Tăng Đoàn như Phật đản chung, an cư kiết hạ, khóa tu mùa thu v.v..., bút giả càng hiểu rõ hơn phẩm cách cao quý và tấm lòng hy sinh phụng sự Phật Pháp và chúng sinh của Hòa thượng. Câu nói của Hòa Thượng: "Tôi già rồi không biết sống chết lúc nào mà còn ra dấn thân phụng sự...." vẫn còn khắc ghi trong tâm khảm của bút giả!

​

   Mỗi dịp sang Cali hoằng Pháp, bút giả thường nghỉ lại Chùa Diệu Pháp và được Hòa thượng tiếp đón ân cần, trước sau như một. Nhớ lại, lần cuối cùng được gặp Hòa Thượng là trong chuyến đi giảng đầu xuân Mậu Tuất (2018) ở Chùa Phật Học Viện Quốc Tế do Thượng tọa Thích Minh Chí thỉnh mời. Tối thứ bảy ngày 24/02/2018 bút giả nghỉ tại Chùa Diệu Pháp để sáng Chủ Nhật ngày 25/02/2018 đi lên chùa Phật Học Viện Quốc Tế thuyết giảng.

​

   Tối hôm đó, Hòa thượng đã nhiệt tình mời bút giả đi ra ngoài dùng buffet rau củ tại tiệm Souplantation cùng với thầy Ấn Nguyên. Sáng sớm Chủ Nhật, Hòa Thượng sang phòng gõ cửa, mời bút giả cùng dùng trà và đàm đạo. Sau khi dùng sáng xong, bút giả đã từ giã Hòa Thượng đi lên Chùa Phật Học Viện Quốc Tế thuyết giảng và hẹn gặp lại Ngài trong chuyến Hoằng Pháp ở Cali lần sau.

​

   Những tưởng, sẽ còn gặp lại Hòa Thượng trong ngày Phật Đản chung của Tăng Đoàn năm ấy, nhưng chưa đầy một tháng sau, nhận được tin Hòa Thượng đã đột ngột ra đi! Nghe Hòa Thượng Viên Lý gọi điện báo tin, bút giả giật mình chưa tin là sự thật! Mới gặp Ngài đó mà....

​

   Được biết, trước đó Hòa Thượng đã nhập viện vì bị bệnh tim. Sau đi xuất viện, Hòa Thượng cũng không có nhiều thời gian nghỉ ngơi. Khi Phật tử có việc thỉnh mời Ngài đều hoan hỷ giúp đỡ. Nghe kể lại, Hòa Thượng sau khi đi Phật sự giúp một gia đình Phật tử về, Hòa Thượng đã nhẹ nhàng xả báo thân ra đi trong sự tiếc thương của đại chúng! Câu nói trước đây của Hòa Thượng: "Tôi già rồi không biết sống chết lúc nào mà vẫn còn dấn thân phụng sự...." lại một lần nữa khiến bút giả trầm ngâm hoài niệm!

​

   Hay tin Hòa Thượng viên tịch, bút giả vô cùng bàng hoàng đã vội vã bay sang Cali để phụ lo tang lễ Hòa Thượng cùng với chư Tôn đức Tăng Ni trong môn đồ Pháp quyến và Tăng Đoàn Hải Ngoại. Một tang lễ vô cùng trang nghiêm, long trọng, và ý nghĩa đã được tổ chức tại hai chùa Diệu Pháp và Điều Ngự. Có rất đông Tăng Ni và Phật tử khắp nơi về tham dự tang lễ. Mọi người đều tỏ lòng thương kính và tiếc nuối trước sự ra đi của một bậc Cao Tăng Thạc Đức nơi Hải Ngoại.

​

   Trong Lễ Tưởng Nguyện của Hòa Thượng Thích Viên Thành vào ngày 03 tháng 04, năm 2018, bút giả đã thay mặt Tăng Ni của Tăng Đoàn Hải Ngoại đọc điếu văn tưởng niệm Hòa Thượng trước Kim Quan và Di Ảnh của Ngài tại Chùa Điều Ngự. Nay nhân tưởng niệm năm thứ ba ngày Hòa Thượng viên tịch, bút giả xin ghi lại đây bài điếu văn để tưởng nhớ đến Đạo tình và Đạo phong cao cả của một bậc Cao Tăng:

​

Từng nghe:

Căn lành nhiều kiếp mới thành Thích tử thiền nhân

Duyên tốt bao đời may gặp minh sư thiện hữu

Nhớ Ôn xưa:

Xuất thân gia đình Phật hóa, đồng chơn phát túc siêu phương.

Nhập chúng Thập Tháp Phật trường, thành bậc đống lương Tam Bảo.

Mở đường xuất thế, các em nối bước xuất gia

Nhiều kiếp căn lành, đều bậc thiền môn thạch trụ.

Hầu Thầy hôm sớm, theo gương tôn giả A-nan

Lo chúng hết lòng, học hạnh Phổ Hiền Bồ-tát.

Trụ Pháp Vương Gia: Bửu Quang, Bảo Pháp chốn xưa

Trì Như Lai Tạng: Diệu Pháp, Điều Ngự còn đó.

Hoằng dương Chánh Pháp:

Khéo giúp đời bằng Phật sự Phạm âm.

Trụ cột Tăng Đoàn:

Giữ giềng mối nhờ nhu hòa tương kính.

Bao phen sương tuyết,

Mai cốt cách càng tỏa nét thanh cao

Lắm lúc lao đao,

Tuyết tinh thần vẫn ngạo cùng danh lợi.

Một đời thân giáo

Bút mực nào ghi được chỗ vô ngôn?

Mật hạnh âm thầm

Chỉ Phật mới biết được lòng Bồ-tát!

Gần đây:

Cali Hoằng Pháp

Diệu Pháp qua đêm.

Cùng Ngài sáng sớm hàn huyên,

Bàn chuyện Tăng Đoàn Phật sự.

Cơm rau tiếp đãi,

Lòng từ với kẻ phương xa

Một ấm trà pha

Trí tuệ qua lời đạo luận.

Chia tay hai ngả

Hẹn gặp ân cần!

Những tưởng:

Hạc thọ miên trường

Mãi che mát cho đàn hậu học.

Pháp duyên còn tiếp

Lại cùng Ngài Phật sự chung lo.

Ngờ đâu:

Cây bờ dây giếng

Mới gặp đây Thầy đã về Tây!

Tin dữ truyền về

Nghe qua tai chẳng tin sự thực!

Mạng người mau chóng

Hơi thở ngắn thay!

Thân giáo vô thường

Chứng lời Phật dạy!

Ôi!

Biển khổ mênh mông, thuyền từ vắng bặt

Rừng mê thăm thẳm, đuốc tuệ lu mờ!

Trang kinh còn nét nguyên sơ

Thầy về cõi Phật, bơ vơ cõi người!

Vắng Thầy,

Tiếng mỏ hồi chuông chừng cô độc

Câu kinh tiếng kệ bỗng buồn tênh!

Rồi đây,

Tông môn huynh đệ, mất trưởng huynh đáng kính làm gương!

Đệ tử các hàng, vắng bậc Thầy sớm hôm dạy dỗ.

Thạch trụ tòng lâm gãy đổ

Ai người chống đỡ phong ba?

Thuyền Pháp vượt biển Ta-bà,

Thiếu đi tay chèo đắc lực.

Tăng Đoàn vắng vẻ,

Tứ chúng cảm thương.

Một nén tâm hương

Tâm thành khấn nguyện.

Duy nguyện:

Giác linh Hòa Thượng

Thượng phẩm cao đăng

Sớm ngộ vô sinh

Nguyện xưa trở lại.

Ta-bà Phật sự, vẫn đợi Bồ-tát tái lai…

Con nay:

Vài dòng điếu viếng

Bày tỏ kính thương

Ngưỡng mong Hòa Thượng Tây Phương

Chứng giám tấm lòng hậu học.

​

   Nam-mô Diệu Pháp Đường Thượng, Từ Lâm Tế Chánh Tông Tứ Thập Nhị Thế, huý thượng Như hạ Thức, tự Viên Thành, hiệu Hải Trung giác linh Hoà Thượng liên toạ chứng minh.

   Hậu Học Sakya Minh-Quang khế thủ kính điếu.

   Viết tại Tu Viện Thiện Tường, Champaign, Illinois.

   Ngày 31 tháng 03, năm 2018.

​

   Kính bạch Giác linh Hòa Thượng chứng minh,

   Hôm nay là Lễ Tưởng Niệm Húy Kỵ lần thứ ba của Hòa Thượng. Vì tình hình đại dịch toàn cầu đi lại khó khăn, lại thêm Phật sự địa phương đa đoan nhiều việc, cho nên con không thể về Chùa Diệu Pháp hay Chùa Điều Ngự ở Cali thắp hương đảnh lễ Hòa Thượng được. Kính nguyện Giác linh Hòa Thượng thương và lượng thứ cho con. Nhân ngày tưởng niệm, con xin ghi lại vài dòng để ôn lại nhân duyên và Đạo tình xưa. Ngưỡng nguyện Hòa Thượng từ bi chứng minh cho hàng hậu học.

 

   Kính nguyện Ngài chứng ngộ vô sinh, nương nguyện xưa trở lại Ta-bà để tiếp tục cùng Tăng Đoàn chèo chống con thuyền Chánh Pháp trong lúc Pháp nhược ma cường của thời buổi hiện nay. Riêng con, con luôn ghi nhớ câu nói của Ngài: "Tôi già rồi không biết sống chết lúc nào mà còn dấn thân phụng sự..." để lấy đó làm gương, khích lệ lấy mình trên con đường "phụng sự chúng sinh chính là cúng dường chư Phật" của Bồ-tát hạnh.

   

   Nam-mô Chứng Minh Sư Bồ-tát Ma-ha-tát

   Hậu Học Sakya Minh-Quang kính ghi

   Ngày 20 tháng 03, 2021

   Tại Tu Viện Thiện Tường