QUYỂN THỨ NHẤT

 

           Đời Tây Tấn, Sa Môn Pháp Cự và Pháp Lập dịch từ Phạn sang Hán.

           Tỳ Kheo Sakya Minh-Quang dịch từ Hán sang Việt.

 

                     Phẩm Hộ Giới Thứ 3

 

Thí dụ 10

   Thuở xưa, đức Phật trú tại tinh xá Kỳ Hoàn nước Xá-vệ, vì hàng trời người thuyết Pháp. Lúc ấy, ở thành La-duyệt-kỳ có hai vị tân học Tỳ-kheo muốn gặp được tôn dung đức Thế Tôn, không ngại xa xôi lên đường sang nước Xá-vệ. Con đường giữa hai nước hoang vắng không có dân cư, lại gặp lúc hạn hán, các suối nước đều khô cạn. Hai vị Tỳ-kheo đi xa mệt mỏi, nóng bức và nhất là đói khát. Họ bỗng gặp một vũng nước còn đọng lại giữa lòng suối, nhưng nước ấy lại có các loại côn trùng nhỏ không thể uống được. Hai vị bàn với nhau rằng:

      -“Chúng ta từ xa đến, cốt ý là gặp được đức Thế Tôn, không ngờ hôm nay lại phải chết nơi đây.”

   Một người đề nghị:

      -“Chúng ta hãy uống nước để giữ mạng sống của mình đến ra mắt Phật. Ai mà biết được chuyện nhỏ nhặt này?”

   Người kia trả lời:

      -“Đức Phật chế giới lấy từ bi bất sát làm đầu. Nếu chúng ta giết hại chúng sinh để giữ sự sống cho mình thì dầu gặp Phật nào có ích gì? Tôi thà giữ giới mà chết, quyết không phạm giới mà sống!”

   Do đó, một vị uống nước thỏa thích rồi lên đường đi tiếp. Còn vị kia vì không uống nên đã chết khát, liền sinh lên cung trời Đao Lợi thứ hai. Vị trời ấy quán sát thấy túc mạng của mình nên suy nghĩ: “Ta nhờ trì giới không phạm nên nay mới được sinh lên cõi này, phước báo quả thật chẳng xa!” Nghĩ như vậy xong, vị trời ấy bèn mang hương hoa xuống đến chỗ đức Phật, đảnh lễ cúng dường rồi đứng qua một bên.

   Còn vị Tỳ-kheo uống nước sau nhiều ngày đi đường khổ nhọc, cuối cùng cũng đã đến nơi. Vị ấy thấy đức Thế Tôn thần đức uy nghi bèn cúi đầu làm lễ, rồi khóc lóc thưa rằng:       -“Bạch đức Thế Tôn, con cùng đi với một người bạn, nhưng chẳng may vị ấy đã chết dọc đường. Thật cảm thương cho vị ấy không gặp được đức Thế Tôn.”

   Đức Phật bảo:

      -“Ta đã biết rõ.”

   Rồi Ngài chỉ vị trời đứng bên cạnh nói:

      -“Vị trời này chính là bạn ông! Vị ấy nhờ giữ trọn giới pháp nên được sinh thiên lại đến đây trước.”

   Bấy giờ, đức Thế Tôn vén y bày ngực cho vị ấy thấy rồi nói:

      -“Ông thấy thân ta mà không gìn giữ giới pháp, tuy nói thấy ta mà ta không thấy ông. Còn người cách xa ta ngàn dặm mà gìn giữ kinh giới, thì thực gần gũi trước mặt ta.”

   Bấy giờ đức Thế Tôn liền nói kệ:

​

            Người đa văn học rộng

            Lại nghiêm trì giới luật

            Hai đời đều được khen

            Và thành tựu sở nguyện.

                 ***

            Kẻ ít nghe, học kém

            Không nghiêm giữ giới điều

            Hai đời đều đau khổ

            Sở nguyện cũng mất tiêu.

                  ***

            Phàm tu học có hai:

            Thường thân cận nghe dạy

            Hiểu sâu chắc nghĩa lý

            Nguy khốn chẳng đổi thay.

​

　     學而多聞     Học nhi đa văn

        持戒不失　　 Trì giới bất thất

        兩世見譽      Lưỡng thế kiến dự

        所願者得　    Sở nguyện giả đắc.

               ***           

        學而寡聞　    Học nhi quả văn

        持戒不完      Trì giới bất hoàn

        兩世受痛　    Lưỡng thế thọ thống

        喪其本願      Táng kỳ bổn nguyện.

                ***

       夫學有二      Phù học hữu nhị

       常親多聞　    Thường thân đa văn

       安諦解義　    An đế giải nghĩa

       雖困不邪      Tuy khốn bất tà.

​

   Tỳ-kheo nghe kệ xong, suy xét lại việc làm của mình cảm thấy hổ thẹn bèn đảnh lễ đức Thế Tôn cầu xin sám hối. Còn vị trời nghe kệ tâm rất hoan hy, chứng được pháp nhãn. Chúng hội trời người không ai là không y giáo phụng hành.

           

 

​

​

​

 

​